ચકો અને ચકી

 

ચકો અને ચકી. તે એક નાનાં નગરમાં રહે. તેઓ સાથે રહે,સાથે મહેનત કરે અને સાથે જ જીવન જીવે.એક દિવસની વાત છે. ચકી ચોખાનો અને ચકો મગનો દાણો લઈને આવી ગયાં. આજે તેઓ ખુશ હતાં.બંનેને ખીચડી ભાવે. ચકલીએ  આ મગ અને ચોખાની ખીચડી રંધાવાની તૈયારી  કરી.એક વાસણ ચૂલા ઉપર મૂકી ચકી પાણી ભરવા ગઈ. જતાં જતાં ચકી ચકાને કહેતી ગઈ: ‘ જરા આ ખીચડી સામે જોજો.બસ, મોબાઈલ સામે જોઈ ઊભા ન રહેશો.જો જો ખીચડી દાઝી ન જાય.’

 ચકલો કહે : ‘ઠીક.’ આટલું બોલી ચકો તો પાછો એના  મોબાઈલમાં ગીત સંભાળતો બેસી ગયો. ચકી ગઈ પાણી ભરવા. ચકો થોડીવાર ગીત સાંભળી ઊભો થયો.તેને ચકીની વાત યાદ આવી. ચકો ચૂલા પાસે ગયો.ચકાએ ખીચડી જોઈ,ખીચડી ચકાસી. ચકાએ જોયું તો ખીચડી તૈયાર થઇ ગઈ હતી.ચકાને ભૂખ પણ લાગી હતી.ચકાભાઈતો બધી જ ખીચડી ખાઈ ગયા.ભૂલ થાય અને ન સમજાય.ભૂલ થાય અને ખબર ન પડે તેવું પણ ન જ હોય.ચકાને પણ પોતાની ભૂલ સમજાઈ ગઈ.હવે ચકીને પરત આવવાનો સમય થયો હતો.ચકી દૂરથી  આવતી દેખાઈ. ચકી પાણીનો  દેગડો ભરીને ધીરે ધીરે આવતી હતી. 

આતો ચકો.ચકો પાછો કલાકાર. ચકો તો અભિનય કરે. ચકો બીમાર હોય તેવો અભિનય કરવાની શરૂઆત કરી. ચકીબાઈ પાણી ભરીને ઘરે આવી ગયાં.તેમણે જોયું.ચકાભાઈ તો આંખે પાટા  બાંધીને ખાટલામાં પડેલા હતા.ચકી કહે:‘કેમ ઠીક નથી ?’

ચકો કહે : ‘મારી તો આંખો દુઃખે છે.હું એટલે જ આંખે પાટા બાંધીને અહીં  સૂતો છું.’ચકી એકદમ ગભરાઈ ગઈ.તે દોડતી પાણીયારા પાસે ગઈ.દેગડો ઉતારી તે ચકા પાસે ગઈ.ચકો આંખે પાટા બાંધીને દુઃખાવાનો અભિનય કરતો હતો.

ચકલી ચાકાના માથામાં હાથ ફેરવતી હતી.ચકલી બોલતી હતી: ‘ફિકર ન કરશો રાહત થઇ જશે.હું માથામાં હાથ ફેરવું છું.તમને રાહત થશે.થોડી વાર માથામાં હાથ ફેરવી ચકલી વાતો કરતી હતી.એકલી એકલી વાતો કરતી હતી.ચકલો જાણે સૂઈ ગયો હોય તેવો અભિનય કરતો હતો.ચકલી ધીરેથી ઊભી થઇ.તે સીધી  રસોડામાં ગઈ.ચકીએ ખીચડીનું તપેલું નીચે ઉતારી લીધું.તેમાં ખીચડી ન હતી.ચકીએ તો ખાલી તપેલું જ જોયું.

ચકી કહે : ‘ચકારાણા, ચકારાણા ! આ ખીચડી કોણ ખાઈ ગયું ?’

ચકો કહે : ‘મને તો કંઈ ખબર નથી. રાજાનો કૂતરો આ બાજુ ભસતો હતો.તે ખાઈ ગયો હશે.’

ચકલી તો ગઈ રાજાની પાસે.ચકીતો ગઈ ફરિયાદ કરવા.ચકી કહે: રાજાજી, રાજાજી ! તમારો કાળિયો કૂતરો મારી ખીચડી ખાઈ ગયો.’

રાજા કહે : ‘બોલાવો કાળિયા કૂતરાને. ચકલીની ખીચડી કેમ ખાઈ ગયો ?’

કૂતરો કહે : મેં ચકલીની ખીચડી ખાધી નથી. ચકાએ ખાધી હશે ને ખોટું બોલતો હશે.’

રાજા કહે:ચકાને બોલાવો.ચકી  કહે: ‘ના...મારો ચકો ન ખાય.એકલો એકલો ચકો  ખીચડી ન જ ખાય.

રાજા કહે: ‘ચકી તે કૂતરાનું નામ લીધું.કૂતરો હાજર છે.હવે કૂતરો ચકાનું નામ કહે છે.ચકાને બોલાવવો જ પડે.’હવે ચકી શું બોલે?રાજાની વાત પણ સાચી જ હતી. રાજાના સિપાહી ગયા.તેમણે ચકાને પકડી લીધો.સિપાહી ચકાને લઇ દરબારમાં હાજાર થયા.રાજા ચકાને કહે: ‘ચકા,તે ખીચડી ખાધી છે?’ ચકો કહે : ‘મેં ખીચડી નથી ખાધી. કૂતરાએ ખાધી હશે.’

રાજા કહે : ‘એલા સિપાઈ હાજર છે? ‘જી નામદાર’ એકદમ કડક થઇ બે સિપાહી ઊભા થયા. રાજા કહે: ‘આ ચકલાનું અને કૂતરાનું બેઉનું પેટ ચીરો, જેણે ખીચડી ખાધી હશે એના પેટમાંથી નીકળશે.’

ચોકીદાર કહે:‘જી નામદાર’ સિપાહી કૂતરા પાસે ગયા.કૂતરો તેનું પેટ ફૂલાવી સામે આવતો કહે: ‘ભલે, ચીરો મારું પેટ; ખાધી હશે તો નીકળશે ને!મારા જેવો વફાદાર આ રાજાને નહિ મળે?હું વફાદાર છું.હું સાચો છું.ચીરો મારું પેટ.’કૂતરો જેમ જેમ બોલતો હતો તેમ તેમ તેનો અવાઝ પણ વધતો હતો.’

આ બધું  જોઈ ચકલો ડરી ગયો.ખીચડી તો એણે જ ખાધી હતી. એ તો થરથરતો હતો.ચકો સિપાહીને વિનંતી  કરતો હતો.તે કહેતો હતો ‘ભાઈસા'બ! ખીચડી મેં ખાધી છે. હું ખોટું બોલતો હતો. મારો ગુનો માફ કરો.’ રાજા તો ખિજાયા, રાજા એ ચકલાને કૂવામાં નાંખવાની સજા કરી.ચકલી તો કૂવા ઉપર બેઠી બેઠી રોવા માંડી.ચકલી રડતી રડતી બેઠી હતી. ચકો રાજાની અને ચકીની માફી માગતો હતો.ચકીને પણ દયા આવી.ચકીએ રાજાને વિનંતી કરી.રાજાએ ચકાને માફી આપી.સિપાહીએ ચકાને છોડી દીધો.ચકો અને ચકી ઘરે ગયાં.ચકાએ ખીચડી બનાવી.ચકીને ખવડાવી.