ચતુર કાગડો

એક હતો કાગડો.એક આંખે કાણો.આખા શરીરે કાળો.આમથી તેમ ઉડે.ખાવાનું શોધે.કોઈના ઘરેથી લઇ જાય.કોઈના હાથમાંથી લઇલે.આખો દિવસ તે આમતેમ ફરે.ઉનાળાના દિવસો હતા.કાગડો સવારથી આમતેમ ઉડતો હતો.તે ઉડતો ઉડતો ખૂબ જ દૂર નીકળી ગયો હતો.તે ખૂબ દૂર નીકળી ગયો હતો.ગરમીને લીધે તેણે ખૂબ પરસેવો થયો હતો.શરીરમાંથી પરસેવાને લીધે તેના શરીરનું પાણી ઓછું થઇ ગયું હતું.આ કારણે કાગડાને તરસ લાગી હતી.એક તરફ તાપ.બીજી તરફ ગરમી.પાછો પરસેવો.આ કારણે કાગડાને તકલીફ થતી હતી.તેને આ કારણે પાણીનો શોષ પડતો હતો.કાગડાણો જાણે જીવ જતો હતો.

 કાગડાએ આસપાસ જોયું.અહીં પાણી દેખાતું ન હતું.ન કોઈ નદી.ન તળાવ.ન માટલું કે એવું કશું જેમાં પાણી ભરી શકાય.આસપાસ  પાણી ન હતું.કાગડાને પાણીની જરૂર હતી.કાગડો પાણીની શોધમાં આમતેમ ઉડતો હતો.તે ઉંચે ઉડી આમતેમ જોતો હતો.પાણી દેખાતું ન હતું. ઘણી શોધ કરવા છતાં પાણી દેખાતું ન હતું.

અચાનક તેની નજર એક કૂંજા ઉપર પડી. કાગડો આ જોઈ ખુબ ખૂશ થયો. કાગડો રાજી થયો.તેના આનંદનો પાર ન હતો.તે ઝડપથી ઉડતો ઉડતો કૂંજા પાસે પહોંચી ગયો.તે મનોમન હરખાતો હતો.તેણે નજીક જઈને કૂંજામાં જોયું.કૂંજામાં પાણીતો હતું પરંતુ ખૂબ જ ઓછું પાણી હતું.અડધો કૂંજો પાણીથી ખાલી હતો. કાગડાએ પાણી સુધી પહોંચવા ડોક લંબાવી.કાગડાની ચાંચ પાણી સુધી પહોંચી નહિ.પાણી પીવા તેણે ઘણી મહેનત કરી. કાગડો ખૂબ મહેનત કરતો હતો.આમ છતાં તે પાણી પી શકે તેમ ન હતો.તે ખૂબ ઊંચો નીચો થયો.પરંતુ તેની બધી જ મહેનત નકામી ગઈ.

કાગડો વિચારતો હતો.તેણે તરસ લાગી હતી.પાણી હતું.આમ છતાં તે પાણી પી શકે તેમ ન હતો.થાકીને કાગડો એક ઝાડની ડાળ ઉપર બેસી ગયો.કાગડાએ ખંતથી કામ લેવાનું વિચારી લીધું.કાગડો વિચારતો હતો.

તે ઝાડની ડાળે બેઠો હતો.આ વખતે શાળાનાં છોકરાં અહીંથી પસાર થતાં હતાં. છોકરાંને જોઈ કાગડાને તેના ભણવાના દિવસો યાદ આવી ગયા.તેની શાળામાં પણ પાણીની ટાંકી હતી.સૌ અહીંથી પાણી પીતાં હતાં.કાગડાને શાળા અને ખાસતો પાણીની ટાંકી યાદ આવી.એકદમ કાગડો રાજી થઇ તે કૂંજા પાસે ગયો.તેણે યાદ આવીગયું કે તેના સાહેબ કહેતા હતા.તેને યાદ આવી ગયું કે ‘પાણીમાં પથરા નાખીએ તો પાણી ઉપર ચઢે.’જેટલા પથરા પાણીમાં નાખીએ તેટલું પાણી ઉપર ચઢે.આ વાત યાદ આવી ગઈ.કાગડાએ આસપાસથી નાના-નાના પથરા વીણી કૂંજામાં નાખવાની શરૂઆત કરી.કાગડો પથરા નાખતો ગયો.પાણી કૂંજામાં ઉપર આવતું ગયું.

આ કામમાં ઘણી જ ધીરજ જોઈએ.મહેનત કરવી પડે.પણ કાગડાએ વિચારી લીધું હતું. ‘તરસે મરવા કરતાં મહેનત કરવી સારી.’ કાગડાની ચાંચ ડૂબે તેટલું પાણી ઉપર આવી ગયું હતું.કાગડાએ ચાંચ બોળી ધરાઈને પાણી પીધું. પેટ ભરીને પાણી પીધું.તે ખૂશ થતો થતો તેના ઘર તરફ ગયો.